اهدای عضو؛ آغاز شیرین با یک پایان ماندگار

بخش خبر خوان امروز؛ ایرنا

شهرکرد- ایرنا- اگر چه اهدای عضو بیمار مرگ مغزی برای او پایان یک حیات است اما با پیوند عضو ، حیات فرد دیگری فراهم می‌شود و این نه تنها پایان کار نیست بلکه آغازی برای بهار زندگی و نوع‌دوستی در بین انسان‌هاست.

اهدای عضو؛ آغاز شیرین با یک پایان ماندگار

به گزارش ایرنا، اینجا مکانی است برای گفتن از بخشش، ایثار و بزرگی اگر چه نوشتن از مرگ چندان شیرین نیست اما گاهی عروج یک فرشته ناجی جان کسانی می‌شود که لحظات زندگیشان را با شرایطی سخت دست و پنجه نرم می‌کنند. فراز این فرشته مرگ نیست، جاودان شدن است. ثبت شدن در خاطره‌هاست و ماندنی برای همیشه.

موضوع اهدای عضو که در گذشته دور به نوعی برای افراد تابو به شمار می‌رفت امروزه با افزایش آگاهی انسان‌ها، پررنگ‌تر از آن دوران در حال افزایش است.

امروزه انسان‌های هستند که از مرکزی که مربوط به اهدای عضو است کارت‌هایی تهیه و تمایل خود را برای اهدای عضو نشان می‌دهند تا در صورت مرگ مغزی و یا هر اتفاقی که بتوان از اعضای سالم آنها در بدن دیگری استفاده کرد، عمل پیوند انجام می‌شود.

هر چند هنوز بخش زیادی از جوامع هستند که مقوله اهدای عضو مشکل دارند و تصور این که با اهدای عضو می‌توانند جان هم نوع خود را نجات دهند را با تصور تکه تکه کردن بدنی که برایشان عزیز است عوض می‌کنند اما اهدای عضو بعد از مرگ مغزی می‎تواند جان انسان‌های زیادی را نجات دهد و از نظر اخلاقی و وجدانی بسیار پسندیده است.

۳۱ اردیبهشت با عنوان روز ملی اهدای عضو در تقویم کشور نامگذاری و ثبت شده است و هر سال از ۲۵ اردیبهشت تا ۳۱ همین ماه تحت عنوان هفته اهدای عضو به آموزش تخصصی، عمومی و ترویج فرهنگ اهدای عضو پرداخته می‌شود.

نخستین لایحه پیوند اعضای بیماران مرگ مغزی در سال ۱۳۷۲ به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد و چهار سال پس از آن آیین‌نامه مرکز دیالیز و پیوند اعضا تدوین شد. پس از طی تغییر و تحولات بسیار در سال ۱۳۸۱ شبکه فراهم‌آوری اعضای پیوندی در کشور شکل گرفت.

در این میان چهارمحال و بختیاری از استان‌های پیشرو در اهدای عضو است و هرچند فرهنگسازی در این خصوص باید بیش از گذشته انجام گیرد اما مردم سخاوتمند و نوع‌دوست این استان طی سالهای اخیر صحنه‌های زیبایی از ایثار و سخاوت را از خود نشان داده و ثابت کردند با اهدای عضو می‌توان یکی از سخت‌ترین تصمیم‌های زندگی را به شیرین‌ترین آن تبدیل کرد.

در همین خصوص گفت‌وگویی اختصاصی با پانته‌آ رمضان‌نژاد مسوول تیم پیوند دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری ترتیب داده شده تا با اهدای عضو بیشتر آشنا شده به و سوالاتی که پیرامون این امر پسندیده در اذهان عمومی شکل می‌گیرد، پاسخ داده شود.

ایرنا: فرایند اهدای عضو چگونه انجام می‌گیرد و دارای چه مراحلی است؟

رمضان‌نژاد: اهدای عضو یکی از بزرگترین دستاوردهای پزشکی معاصر است که جان هزاران نفر را هر سال نجات می‌دهد و این فرایند شامل انتقال اعضا و بافت‌های سالم از یک فرد ( اهداکننده) به فرد دیگر است که به دلیل بیماری یا آسیب‌دیدگی شدید نیاز به عضو جدید دارد.

اهمیت اهدای عضو نه تنها در نجات جان افراد بلکه در بهبود کیفیت زندگی بیماران نیز بسیار چشمگیر است اما با وجود فواید بی‌شمار اهدای عضو، این فرایند با چالش‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود نیز همرراه است و از مسائل اخلاقی و قانونی گرفته تا مشکلات پزشکی و روانی هر مرحله از اهدای عضو نیازمند بررسی دقیق و هماهنگی بین رشته‌های مختلف پزشکی و علمی است.

ایرنا: آیا برای اهدای عضو نیاز به رضایت خانواده‌ها است یا فرد صرف پر کردن کارت اهدای عضو می‌تواند پس از مرگش اهدای عضو داشته باشد؟

رمضان‌نژاد: اهدای عضو در نهایت با رضایت خانواده انجام می‌گیرد ولی در صورتی که فرد کارت اهدای عضو پر کرده باشد خانواده نیز به تصمیم ولی احترام گذاشته و رضایت به اهدا می‌دهند از همین رو باید گفت رضایت خانواده شرط لازم است و اگر فرد فرم پر کرده باشد و خانواده وی رضایت به اهدای عضو ندهد نمی‌توان این عمل را انجام داد.

ایرنا: هر تیم جداسازی و اهدای عضو از چه افرادی تشکیل شده است؟

رمضان‌نژاد: همانطور که گفته شده اهدای عضو دارای مراحل متعددی است و تیم اهدای عضو متشکل از رییس واحد فراهم‌آوری، هماهنگ‌کنندگان اهدای عضو، تیم‌های تاییدکننده مرگ مغزی شامل متخصصین بیهوشی، جراح مغز و اعصاب، متخصص مغز و اعصاب، نفرولوژی، پزشکی قانونی، تیم جراحی و فلوشیپ جراحی پیوند و پرستاران نگهدارنده و همچنین افراد دیگری ازجمله روابط عمومی، مددکاری ، امور اداری و مالی است.

ایرنا: پس از تایید مرگ مغزی بهترین زمان برای اهدای عضو چه زمانی است؟

رمضان‌نژاد: از همان دقایق ابتدایی تایید مرگ مغزی تا نهایت سه تا چهار روز است و پس از آن کیفیت ارگان‌های قابل اهدا کم می‌شود از همین رو تاکید ما بر این است که خانواده‌هایی که قصد اهدای عضو دارند تا دیر نشده قصد خود به این امر خداپسندیده و نیکو را اعلام کنند تا در سریع‌ترین زمان تیم جداسازی وارد عملیات شود.

ایرنا: برای کسب رضایت از خانواده‌ها چه تلاش‌هایی انجام می‌شود و اینکه این عملیات دشوار است؟

رمضان‌نژاد: کسب رضایت از خانواده‌های اهداکننده بسیار دشوار است چرا که بسیاری از خانواده‌ها مرگ عزیزان خود را باور ندارند و در حال انکار به این هستند و معتقدند فردی که دچار مرگ مغزی شده است هم چنان امید به بازگشت وی وجود دارد از همین رو فرایند رضایت‌گیری از خانواده‌ها با حضور مشاوران و روانشناسان تیم سخت و زمانبر است.

ایرنا: چه اعضا و بافت‌هایی قابل اهدا است؟

رمضان‌نژاد: در صورت قابل اهدا بودن اعضا و پس از انجام معاینات و آزمایشات یک فرد می‌تواند کبد، کلیه‌ها، قلب، ریه، پانکراس، روده، رحم و نسوج را اهدا کند.

ایرنا: توانمندی‌ها و قابلیت‌های استان در حوزه پیوند و جداسازی اعضا گونه است؟

رمضان‌نژاد: تیم پیوند عضو در استان از سال ۱۳۸۳ فعال شده است و در ابتدا عمل پیوند کلیه، سپس در اواخر سال ۱۴۰۱ بخش پیوند کبد در این استان فعال شد و به تازگی نیز با فعال شدن بخش پیوند پانکراس یکی دیگر از موفقیت‌های حوزه سلامت این استان به منصه ظهور رسیده است.

ایرنا: اهداکنندگان عضو از نظر بیماری‌های خاص غربالگری می‌شوند؟

رمضان‌نژاد: بلکه یکی از پروتکل‌های قبل از اهدای عضو انجام آزمایشات تخصصی مانند تشخیص بیماری‌های هپاتیت، ایدز و سایر آزمایشات از فرد اهدا کننده است.

ایرنا: چه کسانی در اولویت دریافت اعضا و بافت پیوندی قرار دارند؟

رمضان‌نژاد: بیماران اورژانسی و بیماران بدحال و بیمارانی که چندین سال در فهرست انتظار پیوند هستند در اولویت قرار دارند.

ایرنا: استان در حوزه اهدای عضو در چه جایگاهی قرار دارد؟

رمضان‌نژاد: در استان طی سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای فرهنگسازی و جلب رضایت خانواده‌ها برای اهدای عضو انجام شده است و اکنون استان در رتبه چهارم و از استان‌های پیشتاز در اهدای عضو است و از هر سه خانواده ۲ خانواده در این استان به اهدای عضو رضایت می‌دهند و همچنین به منظور ترویج فرهنگ خداپسندانه اهدای عضو، علاقه‌مندان می‌توانند از طریق وبگاه skums.ac.ir نسبت به تکمیل «فرم عضویت در خانواده بزرگ اهداکنندگان عضو» اقدام کنند.

ایرنا: واحد فراوری عضو در استان از چه سالی فعالیت خود را آغاز کرد و چه تعداد واحد در استان فعال است؟

رمضان‌نژاد: این واحد ازسال ۱۳۸۲ فعالیت خود را شروع کرد و واحد فراهم‌آوری عضو شهرکرد که خود دارای واحدهای شناسایی شهرستانی از جمله واحد شناسایی لردگان، بروجن ، فارسان، بیمارستان امام علی تامین اجتماعی و واحد شناسایی بیمارستان هاجر شهرکرد است.

به گزارش ایرنا، در حال حاضر ۷۰ بیمار نیازمند پیوند کبد و کلیه از استان در فهرست انتظار قرار دارند و انجام پیوند برای این بیماران سخاوت خانواده‌هایی که بیمار مرگ مغزی دارند را می‌طلبد.