هجوم «کنه تارتن» به گون‌‍‌زارهای بارده چهارمحال و بختیاری

به گزارش ایرنا، براساس پایش‌هایی که تاکنون انجام شده است ، سطحی معادل ۱۰۰ هکتار از گون‌زارهای روستای بارده به کنه تارتن آلوده شده است و از این میزان ۳۰ هکتار در حالت بحرانی قرار دارد.

کارشناس حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری روز سه‌شنبه در گفت وگو با ایرنا افزود: به طور کلی کنه تارتن در شرایط عادی جمعیتی کنترل شده دارد و به صورت طبیعی در عرصه‌های جنگلی و مرتعی استان زندگی می‌کند اما هم‌اکنون این آفت به دلیل خشکسالی، بارش کم و گرمای هوا در بخشی از گون‌زارهای روستای بارده شهرستان بِن به حالت طغیانی است.

سید احمد موسوی افزود: براساس پایش‌هایی که تاکنون انجام شده است سطحی معادل ۱۰۰ هکتار از گون‌زارهای روستای بارده به کنه تارتن آلوده شده است و از این میزان ۳۰ هکتار در حالت بحرانی قرار دارد.

وی اظهار داشت: پایش‌ها برای شناسایی مناطق آلوده به کنه تارتن در منطقه بارده شهرستان بِن همچنان ادامه دارد تا بتوان سطح واقعی آلودگی را به‌طور کامل شناسایی و مدیریت کرد.

کارشناس حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: مقابله نکردن با کنه تارتن خطر گسترش آفت، خشک‌شدن کامل گون‌ها و امکان هجوم آفت به باغات کشاورزی را به دنبال دارد.

موسوی یادآور شد: تمام تلاش مسوولان ادارات منابع طبیعی، حفاظت محیط‌زیست و جهاد کشاورزی این است که کنه تارتن به باغات و مزارع کشاورزی هجوم نیاورد.

استفاده از روش آب‌شویی برای مقابله با کنه تارتن

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه استفاده از سموم شیمیایی در عرصه‌های منابع طبیعی مجاز نیست برای مقابله با کنه تارتن از روش آب‌شویی (آب به همراه درصدی صابون یا ریکا) استفاده می‌شود.

موسوی ادامه داد: با استفاده از روش آب‌شویی تارهای تنیده شده روی گون‌های آلوده شسته شده و همچنین تخم این آفت از بین می‌رود و جمعیت آن به صورت نرمال نگه داشته می‌شود.

کارشناس حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: عملیات آب‌شویی گون‌ها با استفاده از دستگاه سمپاش باید به صورت مداوم انجام شود تا بر روی آفت اثرگذار باشد.

موسوی ادامه داد: کنه تارتن از ۲ طریق به گون‌ها آسیب می‌رساند؛ نخست با تغذیه از شیره گیاهی که منجر به ضعف گیاه می‌شود و دوم با تارهای تنیده شده که همراه با گرد و خاک مانع فتوسنتز طبیعی گیاه می‌شود.

وی با اشاره به اینکه تاکنون هیچ اعتباری برای مقابله با کنه تارتن تخصیص نیافته است و از تجهیرات دستگاه‌های اجرایی شامل منابع طبیعی و آبخیزداری، محیط زیست و جهاد کشاورزی برای مقابله با این آفت استفاده می‌شود گفت: تلاش می‌شود با استفاده از کمک مردم عملیات محلول پاشی انجام شود.

نقش حیاتی گون‌زارها در پیشگیری از سیلاب

وی با تاکید بر ضرورت حفظ گون‌زارها به عنوان حیاتی‌ترین گونه‌های گیاهی و تاثیرگذار در پیشگیری از بروز سیلاب گفت: آسیب رسیدن به گون‌زارها باعث از بین رفتن سایر پوشش گیاهی مرتع و تنوع زیستی را به دنبال دارد.

به گفته موسوی، در سال‌های گذشته، این آفت به صورت کنترل‌شده وجود داشت اما امسال طغیان آن به شکل حاد و بحرانی موجب نگرانی شده است به همین دلیل همکاری مردم و دستگاه‌های مختلف برای مقابله با شیوع کنه تارتن در روستای بارده ضروری است.

وی ادامه داد: مسوولان منابع طبیعی و محیط زیست و جهاد کشاورزی شهرستان بن با برگزاری جلسه‌های هماهنگی، از مردم و کشاورزان خواسته‌اند با همکاری یکدیگر با این آفت مقابله کنند.

به گزارش ایرنا، مراتع چهارمحال و بختیاری میزبان بیشترین سطح و تنوع گون‌زاهای زاگرس است و این استان از این نظر در رتبه یازدهم کشور قرار دارد.

گَوَن با نام علمی استراگالوس (Astragalus) از خانواده باقلائیان گیاهی یک‌ ساله یا دائمی است که ارتفاع آن تا ۷۵ سانتی‌متر می‌رسد و تولید مثل آن از طریق بذر انجام می‌شود، ساقه‌های رشد یافته گیاه گون به رنگ بنفش تیره ‌و برگ‌های آن مرکب از برگچه‌هایی است که به صورت متقابل به تعداد ۱۱ تا ۳۰ جفت در محور هر برگ قرار گرفته‌اند؛ گل‌های آن به طور معمول به رنگ ارغوانی، گاهی آبی یا سفید بوده و نزدیک به انتهای شاخه‌های گل دهنده قرار دارند.

گون‌ها به عنوان بزرگ‌ترین گیاهان آوندی دنیا شناخته می‌شوند و خاستگاه اصلی آنها در ایران است به نحوی که از میان بیش از ۷۰۰ گونه گون شناسایی شده در کشور حدود ۶۲۰ گونه انحصاری کشور است؛ این گیاه در زمین‌های بایر و مزارع آیش فلات شمال زاگرس بومی هستند و با آب و هوای مناطق نیمه جلگه‌ای و زمستان‌های سرد سازگار است.

گون‌زارها در تمامی مراتع ۳۱ استان کشور رویش می‌کنند و افزون بر استفاده‌های دارویی از کارکردهای متنوع و مهم دیگری همچون حفاظت خاک، تولید علوفه و بهبود کیفیت هوا از طریق جذب کربن نیز برخوردار هستند.