بخش خبر خوان امروز؛ ایرنا
زنجان – ایرنا – فعال حزبی و مشاور استاندار زنجان در امور سیاسی گفت: احزاب در ایران و استان زنجان در حالت سرگردانی و حیرانی هستند و به دلیل ساختار فرهنگی و سیاسی حزب گریز در جامعه نمی‌توانند میدان دار واقعی باشند و فعالیت‌های آنها صرفا با کرکره نیمه باز است.
به گزارش ایرنا، احزاب سیاسی یکی از پایه های توسعه سیاسی در جوامع محسوب می شوند که همزمان با سامان دادن به رقابت‌های سیاسی، نقش ویژه‌ای در ثبات بخشی و پایدارسازی نظام‌های سیاسی ایفا می کنند. با این حال نبود احزاب قدرتمند و تعدد احزاب سدی در برابر کارکردهای سازنده آنهاست.
به زعم کارشناسان، حزب و حزبگرایی و فعالیت حزبی در ایران خیلی قوی نیست و بیشتر احزاب در زمان انتخابات فعال می شوند و با از میان رفتن فضای انتخاباتی، آنها نیز از میان می روند.
این نوع فعالیت موسمی و ناپایدار، کارکرد احزاب را هم تحت تاثیر قرار می دهد؛ در حالیکه اگر آسیب‌ها و موانع پیش روی تحزب برطرف شود و حزب به معنای واقعی کلمه شکل بگیرد، احزاب علاوه بر کارکرد خود به عنوان حلقه واسط میان مردم و حاکمیت می‌توانند نظام را در طیف وسیعی از کارویژه‌های سیاسی از جلب مشارکت و ایجاد اتحاد ملی تا انواع همیاری و آموزش یاری کنند.
خبرنگار ایرنا در خصوص چالش های فعالیت حزبی با رسول بیات، فعال حزبی و مشاور استاندار زنجان در امور سیاسی و رییس سابق خانه احزاب استان گفت و گو کرده است.
ایرنا. تحلیل شما از وضعیت فعلی احزاب و فعالیت های حزبی در استان چیست؟
با سیر تاریخی تشکیل احزاب در استان بعد از انقلاب شاهد هستیم که به غیر از حضور کم در زمان حزب جمهوری اسلامی هیچ زمان احزاب جریان ساز در استان فعال نبودند که با این پیشینه تاریخی عملا احزاب در استان پیشرو نبوده اند.
البته بعد از دوم خرداد چند حزب از جمله مشارکت و همبستگی متعدد میزگردهای سیاسی و سخنرانی های سیاسی برگزار می کردند اما سالهاست دیگر محافل سیاسی رونق چندانی ندارد.
عوامل درونی و بیرونی بر کم رونقی فعالیت های سیاسی تاثیرگذار بوده است. عملا نیروهای سیاسی فعال در قالب احزاب فقط هزینه می پردازند و جوانان و بانوان که موتور متحرک هر فعالیت جمعی هستند نادیده و ناشنیده تلقی می شوند.
هزینه فعالیت سیاسی بسیار بالا رفته و برخی مواقع غیر قابل تحمل است و حضور شبکه های غیر رسمی پر قدرت با پشتوانه های مالی مشکوک هر فعالیت رسمی انتخاباتی را تحت الشعاع قرار داده و امتزاج عوامل تضعیفگر درونی و بیرونی احزاب را به حاشیه برده است.
طبیعی است در این فضای مه آلود سیاسی احزاب نتوانند پیشرو باشند. هم اکنون احزاب در ایران و استان در حالت سرگردانی و حیرانی هستند.
ایرنا. به نظر شما فعالیت های احزاب با چه چالش هایی مواجه است؟
اساسا فعالیت سیاسی در ایران و به ویژه در قالب احزاب پر چالش است. اولین چالش به نظام قانونی ضعیف بر می گردد؛ قانون احزاب یکی از ضعیفترین قوانین در حوزه تخصصی است.
از سوی دیگر نه تنها فعالیت حزبی مزیت و ارزش تلقی نمی شود بلکه برخی فعالیت در احزاب را گناه نابخشودنی می دانند.
از سوی دیگر احزاب یا توان جذب نیروهای جدید نداشته اند یا امکان نیروسازی و نیروپروری را نیافته اند.
اغلب در احزاب نیروها رسوب کرده و به تربیت سیاسی توجه نمی شود. عملا برگزار نشدن نشست های سیاسی از سوی احزاب و نداشتن حضور موثر در عرصه های منتهی به توسعه سیاسی چالش های مهمی است.
احزاب یا فاقد برنامه عملیاتی هستند و یا امکان عملی کردن برنامه های خود را ندارند که در هر دو صورت چالش بزرگی است.
نظام انتخاباتی در کشور حزب محور نیست، انتخابات بهار شیرین احزاب است اما عملا امکان میدان داری در آن ندارند، اساسا وجود احزاب برای کسب، حفظ و بسط قدرت است و برخی از افراد حزب ستیز اذهان را بر علیه احزاب سوق می دهند.
ایرنا. در دوره گذشته چه اقداماتی برای تقویت احزاب در خانه استان انجام دادید؟
خانه احزاب یک نهاد صنفی است که به صورت جمعی اداره می شود. در دوره گذشته تلاش بر این بود که مقدمات تامین زمین برای احداث محل خانه مهیا شود که با نظر مساعد مدیریت عالی استان در دولت چهاردهم محقق خواهد شد.
مذاکراتی با برخی افراد انجام گرفته که در قالب مسؤلیت اجتماعی در احداث محل خانه مشارکت کنند که بی تردید انجام خواهد شد.
سعی بر این بود که محل فعلی خانه برای برگزاری مجامع احزاب و برنامه ها در اختیار احزاب قرار گیرد که انجام شد.
کمیته های خانه در جمع بندی مباحث فعال بود و دیدارهای متعددی با مدیران ارشد استان انجام گرفت که دغدغه ها و مطالبات مردم از سوی احزاب منتقل شد. نشست های مختلفی هم با مسوولان انتظامی، امنیتی و قضایی در راستای ایجاد آرامش و امنیت سیاسی و اجتماعی داشتیم.
ایرنا. رویکرد دولت فعلی را در نگاه به احزاب چطور ارزیابی می کنید؟
دولت فعلی هم مثل دولت های قبلی گرچه دولت حزبی نیست اما چه در سطح کشور و چه در سطح استان اقبال شدیدی به مفاهمه با احزاب دارد.
برای اولین بار در سطح کشور در بحث انتخاب وزرا از تمامی احزاب لیست خواسته شد.
در سطح استان هم مکررا مدیریت عالی استان بر نقش مهم احزاب در توسعه همه جانبه به ویژه توسعه سیاسی تاکید ویژه ای دارند.
به زودی هم نشست های مساله محورانه با رویکرد کاملا کاربردی با احزاب در قالب هیات های اندیشه ورز سیاسی برگزار خواهد شد.
انتظار بر این است که احزاب با پرهیز از مسائل حزبی در خلق فرصت های جدید برای توسعه استان سهیم باشند.
ایرنا. با شرایط فعلی چه چشم اندازی برای تحزب در استان و کشور می بینید؟
با شرایط فعلی چشم انداز برای فعالیت حزبی و تحزب خیلی ایده آل نیست اما می توان به آینده امیدوار بود.
برای عبور از چنین وضعیتی ضروری است باز تعریفی از وظایف و مسوولیت های مشترک انجام گیرد. احزاب هم به یک خانه تکانی جدی نیاز دارند و بایستی به یک فهم مشترک از مباحث اساسی استان رسید.
علیرغم وجود متفکران سیاسی متعدد و متنوع در استان نقش سیاسیون در توسعه استان چندان چشمگیر نیست و در استان فقدان یک اندیشکده یا هیات اندیشه ورز جامع محسوس و مشهود است.
بقا و توسعه احزاب به میزان نفوذ احزاب در بدنه اجتماعی و به اندازه انتقال مطالبات مهم شهروندان بستگی دارد و تصویر روشنی از وضعیت احزاب در این بخش وجود ندارد که با ترسیم فضای کنونی می توان نگاه به آینده را عملیاتی کرد که در چند مساله مهم بایستی به یک اشتراک فکری و عملی برسیم.
در بخش توسعه اقتصادی هم باید برنامه های احزاب تدوین و تبیین شود که تاکنون هیچ حزب فعال در استان مانیفست اقتصادی ارائه نداده و هیچ حزبی نظرگاه کارشناسی و عملیاتی در حوزه اقتصادی نداشته و بقیه بخش ها هم به همین شکل است.
در بخش توسعه سیاسی و خصوصا در بحث انتخابات برنامه مدونی دیده نمی شود و سالهاست که خبری از مناظرات سیاسی نیست. در انتخابات، احزاب به حاشیه رفته اند و یا به حاشیه رانده شده اند و با نگاهی به چند انتخابات گذشته در مجلس و شوراها می توان به عمق موضوع پی برد.
رهیافت اساسی برای عبور از وضعیت موجود و رسیدن به وضعیت مطلوب نیازمند طرح اندیشه های مهم کاربردی توسط فعالان سیاسی با پرهیز از جدال های بی حاصل است البته برای رسیدن به یک وضعیت مطلوب نیازمند همراهی و میدان داری صدا و سیمای محلی هستیم که کلا بی خیال است و همچنین سایر خبرگزاری ها و رسانه ها، نشریات و اهل قلم هستیم که فعالانه وارد عرصه شوند.
تقریبا در رسانه ها و نشریات رسمی هم به نوعی رخوت عمومی حاکم است. شاید وضعیت اقتصادی همه را زمین گیر کرده ولی به هر دلیل راه تازه ای را باید آغاز کرد که برای رسیدن به یک مقصد مشترک نیاز به زبان مشترک هم داریم که رابطه بایستی تعاملی و نه تهاجمی باشد.