روستای اسپیتزینگ‌زه در ایالت بایرن آلمان

اسپیتزینگ‌زه یک روستای کوچک کوهستانی در جنوب ایالت بایرن آلمان است که به‌خاطر دریاچهٔ زیبای اسپیتزینگ‌زه و طبیعت بکر آلپی اطراف آن شهرت دارد. این روستا با حدود ۲۰۰ نفر جمعیت دائمی، بخشی از شهر شلیرزی در ناحیهٔ میزباخ است. به دلیل چشم‌اندازهای کم‌نظیر کوهستانی و دسترسی نسبتاً آسان از مونیخ، اسپیتزینگ‌زه یکی از مقاصد محبوب گردشگری در تمام فصول سال به‌شمار می‌رود. در ادامه به بررسی موقعیت جغرافیایی، تاریخچه، جاذبه‌های گردشگری، امکانات اقامتی، راه‌های دسترسی و جنبه‌های فرهنگی-اجتماعی این روستا می‌پردازیم.

موقعیت جغرافیایی و مشخصات طبیعی

روستای کوهستانی اسپیتزینگ‌زه در ارتفاع حدود ۱۰۸۴ متر از سطح دریا در بخش آلپ باواریای شمالی (رشته‌کوه‌های منگفال) واقع شده است. این آبادی در ساحل شرقی دریاچهٔ اسپیتزینگ‌زه قرار دارد و زیرمجموعهٔ اداری شهر شلیرزی (بازار-شهری در ناحیهٔ میزباخ) محسوب می‌شود. اسپیتزینگ‌زه در حدود ۵ کیلومتری جنوب دریاچهٔ شلیرزی و حدود ۸۰ کیلومتری جنوب‌شرقی شهر مونیخ واقع شده است. پیرامون این روستا را جنگل‌های انبوه کوهستانی و قلل آلپی فرا گرفته‌اند که چشم‌اندازی تماشایی به روستا و دریاچه بخشیده‌اند. آب‌وهوای منطقه کوهستانی و مرطوب است و زمستان‌هایی سرد همراه با بارش برف قابل توجه دارد.

دریاچهٔ اسپیتزینگ‌زه با مساحت تقریبی ۲۸ هکتار، یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کوهستانی بایرن به‌شمار می‌رود. سطح این دریاچه در ارتفاع ۱۰۸۴ متر قرار دارد و بیشینهٔ عمق آن به حدود ۱۶٫۳ متر می‌رسد. آب دریاچه بسیار زلال و باکیفیت است؛ به‌طوری که دولت بایرن با احداث یک سیستم دفع فاضلاب در دهه‌های اخیر، به حفظ و بهبود کیفیت آب آن کمک کرده است. این دریاچهٔ آلپی که توسط جنگل‌های سوزنی‌برگ و کوه‌های مرتفع احاطه شده، منظره‌ای رویایی ایجاد کرده و بازتاب کوه‌ها در آب شفاف آن جلوه‌ای تماشایی دارد. پیرامون دریاچه یک مسیر پیاده‌روی به طول حدود ۳ کیلومتر ایجاد شده که گردشگران می‌توانند با پیمودن آن از مناظر طبیعی لذت ببرند. لازم به ذکر است که تردد قایق‌های موتوری در دریاچه ممنوع بوده و تنها در موارد استثنایی مجوز داده می‌شود که این امر به حفظ آرامش و پاکیزگی محیط دریاچه کمک کرده است.

تاریخچه و پیشینه تاریخی

سکونت انسانی در ناحیه اسپیتزینگ‌زه تا پیش از توسعه گردشگری بسیار محدود بود و این منطقه عمدتاً به‌عنوان مرتع تابستانی دامداران و شکارگاه اشراف مورد استفاده قرار می‌گرفت. یکی از قدیمی‌ترین بناهای منطقه کلبه‌ای به نام آلته وورتس‌هوتّه است که در سال ۱۷۲۰ میلادی تأسیس شد و در آن مشروب گیاهی (شِنابس) حاصل از ریشه ژنتیان تقطیر می‌شد. این کلبه به مرور به یک اقامتگاه روستایی مهم تبدیل گردید و نشان می‌دهد که حتی در قرون گذشته نیز رفت‌وآمدهایی به این دره صورت می‌گرفته است.

از اواخر قرن نوزدهم و همزمان با رواج ورزش‌های زمستانی در باواریا، اسپیتزینگ‌زه به تدریج مورد توجه علاقه‌مندان قرار گرفت. در دهه ۱۸۹۰ برای نخستین بار از این منطقه جهت اسکی زمستانی استفاده شد و می‌توان گفت اسپیتزینگ‌زه یکی از نخستین پیست‌های اسکی آلپ در آلمان بوده است. در سال ۱۹۱۹ پس از وقوع یک طوفان سهمگین که بخش بزرگی از جنگل‌های کوهستانی را تخریب کرد، یک خط ریلی باریک موسوم به بوکرل‌بان برای حمل چوب‌های درختان افتاده پیرامون دریاچه احداث گردید. این مسیر که بعدها بخشی از راه پیاده‌گردشگری دور دریاچه شد، نمایانگر تلاش جهت بهره‌برداری از منابع طبیعی منطقه در دوران پیش از رونق گردشگری است.

دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ شاهد تحولات مهمی در اسپیتزینگ‌زه بود. در سال ۱۹۳۷ عملیات ساخت کلیسای سنت برنهارد در روستا آغاز شد و این کلیسا در سال ۱۹۳۸ به عنوان مرتفع‌ترین کلیسای پاریشی آلمان تقدیس گردید. در خلال جنگ جهانی دوم، طرحی توسط دولت وقت برای احداث یک سد و نیروگاه برق‌آبی در دره اسپیتزینگ‌زه مطرح شد که اجرای آن مستلزم غرق‌شدن کامل روستا و دریاچه بود. این پروژه هرگز عملی نشد، چرا که با مقاومت شدید مردم محلی و نیز کمبود منابع در بحبوحه جنگ، در سال ۱۹۴۲ متوقف گردید و پس از جنگ به طور کلی لغو شد.

پس از جنگ جهانی دوم، اسپیتزینگ‌زه وارد دوران تازه‌ای شد که با گسترش صنعت گردشگری همراه بود. در سال ۱۹۵۰ نخستین تله‌سیژ و تله‌کابین در این منطقه افتتاح گردید و فصل جدیدی را در گردشگری زمستانی اسپیتزینگ‌زه رقم زد. این امکانات، اسکی‌بازان بیشتری را به دامنه‌های اسپیتزینگ‌زه جذب کرد و آن را به یک پیست رسمی ورزش‌های زمستانی بدل نمود. در دهه ۱۹۷۰ پروژه‌های توسعه‌ای بزرگی در روستا اجرا شد؛ از جمله احداث یک هتل بزرگ در کنار دریاچه (هتل اسپیتزینگ‌زه) که بعدها عربلا آلپن‌هتل نام گرفت. همچنین بر تعداد و ظرفیت بالابرهای اسکی افزوده شد و جاده‌های دسترسی کوهستانی بهبود یافت. بدین ترتیب، تا اواخر قرن بیستم اسپیتزینگ‌زه از یک آبادی دورافتاده به یک مقصد گردشگری شناخته‌شده تبدیل شد که در تمامی فصول سال پذیرای مسافران است. امروزه این روستا ضمن حفظ پیشینه تاریخی منحصربه‌فرد خود، دارای امکانات مدرن گردشگری بوده و تاریخ و میراث خود را به‌عنوان بخشی از هویت منطقه به بازدیدکنندگان عرضه می‌کند.

جاذبه‌های گردشگری

دریاچهٔ اسپیتزینگ‌زه مهم‌ترین جاذبهٔ طبیعی این روستاست که با آب زلال و مناظر کوهستانی اطراف، گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. مسیری به طول حدود ۳ کیلومتر گرداگرد دریاچه احداث شده که برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری مناسب است. در حاشیهٔ دریاچه مکان‌هایی برای استراحت و لذت‌بردن از چشم‌انداز وجود دارد؛ از جمله کافه‌رستوران‌های سنتی که در آن‌ها می‌توان خوراکی‌ها و شیرینی‌های محلی باواریایی مانند «کایزرشمارن» و اشتریدل سیب را صرف کرد. در مرکز روستا کلیسای کوچک سنت برنهارد قرار دارد که در سال ۱۹۳۸ افتتاح شده و عنوان مرتفع‌ترین کلیسای پاریشی آلمان را دارد. این کلیسا که وقف سنت برنهارد (قدیس حامی کوه‌نوردان و اسکی‌بازان) است، خود به یکی از دیدنی‌های فرهنگی روستا بدل شده و بازدید از آن برای علاقه‌مندان خالی از لطف نیست.

علاوه بر دریاچه، طبیعت کوهستانی پیرامون اسپیتزینگ‌زه فرصت‌های فراوانی برای تفریحات فضای باز در ماه‌های گرم سال فراهم می‌کند. کوه‌پیمایی (هایکینگ)، دوچرخه‌سواری کوهستان و حتی صخره‌نوردی از جمله فعالیت‌های محبوب تابستانی در این منطقه هستند. مسیرهای متعددی با درجات سختی مختلف از روستا به سوی قله‌ها و مراتع اطراف کشیده شده‌اند؛ به عنوان نمونه می‌توان به مسیرهای منتهی به قله‌های تاوبن‌شتاین (حدود ۱۶۹۳ متر) و روس‌کوپف (حدود ۱۵۸۰ متر) اشاره کرد که چشم‌اندازهایی وسیع از دریاچه و دره اسپیتزینگ ارائه می‌دهند. گردشگران همچنین می‌توانند با استفاده از تله‌کابین تاوبن‌شتاین و تله‌سیژ چهارنفره اشتومپفلینگ خود را به ارتفاعات برسانند و از آنجا پیاده‌روی در مسیرهای کوهستانی را آغاز کنند. در طول این مسیرها کلبه‌های کوهستانی قدیمی (آلم‌هوتّه) نظیر جاجا-هوتن و فیرست‌آلم قرار دارند که با فضای روستایی و عرضه غذاهای محلی، مکان مناسبی برای استراحت کوه‌نوردان و طبیعت‌گردان محسوب می‌شوند. در ماه‌های تابستان گاهی تفریحات خاصی چون پیست کارت‌سواری کوهستانی نیز در اشتومپفلینگ فعال است که در آن بازدیدکنندگان با خودروهای ویژه در مسیری ۳٫۵ کیلومتری از کوه پایین می‌آیند.

در فصل زمستان، منطقه اسپیتزینگ‌زه به یک مقصد پرطرفدار ورزش‌های زمستانی تبدیل می‌شود. حوزه اسکی اسپیتزینگ‌زه-تگرن‌زه دارای مجموعاً حدود ۳۰ کیلومتر پیست اسکی و ۱۸ دستگاه بالابر (تله‌کابین و تله‌سیژ) است که آن را به یکی از بزرگ‌ترین مناطق اسکی آلمان بدل کرده است. پیست‌ها عمدتاً دارای درجه سختی متوسط هستند، اما مسیرهای مناسبی برای مبتدیان و نیز بخش‌های چالش‌برانگیزی برای اسکی‌بازان حرفه‌ای نیز در دسترس است. در ارتفاعات اشتومپفلینگ و روس‌کوپف امکانات اسنوبورد و یک پارک برفی کوچک فراهم شده و برخی شب‌ها (معمولاً پنج‌شنبه و جمعه) پیست اصلی با نورافکن روشن می‌شود تا علاقه‌مندان بتوانند اسکی در شب را تجربه کنند. علاوه بر اسکی آلپاین، پیست‌های اسکی صحرانوردی (اسکی کراس‌کانتری) و حتی امکان اسکیت روی یخ در سطح یخ‌بسته دریاچه وجود دارد که تنوع ورزش‌های زمستانی را تکمیل می‌کند. یکی دیگر از تفریحات محبوب زمستانی، سورتمه‌سواری (توبوگان) در مسیرهای برفی آماده‌سازی‌شده است؛ از جمله مسیر ۲٫۵ کیلومتری از کلبه بالایی فیرست‌آلم که با شیب ملایم خود برای خانواده‌ها مناسب بوده و در صورت کافی‌بودن برف، تا ساعت ۲۲ با نورپردازی قابل استفاده است. همچنین کوه تاوبن‌شتاین با مسیرهای اختصاصی، مقصد محبوبی برای اسکی تورینگ (ترکیب اسکی و کوه‌نوردی) است و اسکی‌بازان حرفه‌ای با صعود خودبه‌خودی به قله، از مسیرهای طبیعی خارج از پیست لذت می‌برند.

اقامتگاه‌ها، رستوران‌ها و امکانات رفاهی

با وجود اندازه کوچک روستا، اسپیتزینگ‌زه دارای چندین گزینه اقامتی و رفاهی برای گردشگران است. مشهورترین هتل روستا عربلا آلپن‌هتل آم اسپیتزینگ‌زه (Arabella Alpenhotel) است که در دهه ۱۹۷۰ تأسیس شده و دارای حدود ۱۲۰ اتاق و یک مرکز اسپا (آلپن‌اسپا) می‌باشد. این هتل ۴ ستاره در کرانه دریاچه واقع شده و چشم‌انداز زیبایی به آب و کوه‌ها دارد. علاوه بر آن، چند مهمان‌خانه و هتل کوچک‌تر نظیر هتل گوندل‌آلم و کلبه تاریخی آلته وورتس‌هوتّه (بنیان‌گذاری ۱۷۲۰ میلادی) برای اقامت موجود هستند. این اقامتگاه‌های کوهستانی اغلب دارای رستوران‌هایی با غذاهای سنتی باواریایی (انواع خوراک‌های گوشتی، سوسیس، دامپلینگ و غیره) بوده و فضایی گرم و بومی را به مهمانان عرضه می‌کنند. در نزدیکی اسپیتزینگ‌زه همچنین اقامتگاه ارزان‌تری متعلق به اتحادیه ورزش‌های باواریا (BLSV Haus BergSee) فعالیت دارد که برای اردوهای گروهی و دانش‌آموزی مناسب است.

در زمینه خوراک و غذا، چندین رستوران و کافه آلپی در دسترس گردشگران است. برای مثال، کلاوزن‌هوتّه یک کافه‌رستوران سنتی در کنار دریاچه است که به خاطر دسرهای محلی خوشمزه‌اش (نظیر کایزرشمارن، دامپف‌نودل و اشتریدل سیب) شهرت دارد. گردشگران می‌توانند پس از کوه‌نوردی یا اسکی، در یکی از این مهمانسراها توقف کرده و از غذاهای محلی و نوشیدنی‌های سنتی – از جمله شِنابس تقطیرشده از ریشه گیاه جنتیان که در گذشته در همین کلبه‌های کوهستانی تهیه می‌شد – لذت ببرند. امکانات رفاهی مورد نیاز گردشگران مانند فروشگاه تجهیزات ورزشی، کرایه اسکی و مدرسه اسکی نیز در روستا یا نزدیکی پیست فراهم است. به طور کلی، علی‌رغم کوچک‌بودن اسپیتزینگ‌زه، بیشتر نیازهای اقامتی و رفاهی بازدیدکنندگان به خوبی تأمین شده است.

مسیرهای دسترسی و حمل‌ونقل

مسیر دسترسی اصلی به اسپیتزینگ‌زه یک جاده کوهستانی فرعی (جاده اسپیتزینگ‌زه) است که از جادهٔ B307 بین شهرهای شلیرزی و بایریش‌تسل منشعب می‌شود. فاصله این روستا از شهر مونیخ حدود ۸۰ کیلومتر است که با خودرو در حدود یک ساعت طی می‌شود. در ماه‌های زمستان ممکن است استفاده از زنجیر چرخ برای خودروها توصیه شود، هرچند معمولاً این جاده به‌خوبی برف‌روبی و باز نگاه داشته می‌شود. نزدیک‌ترین ایستگاه قطار به اسپیتزینگ‌زه، ایستگاه فیش‌هاوزن-نوهاوز (واقع در بخش شلیرزی) است که حدود ۷ کیلومتر با روستا فاصله دارد. مسافران می‌توانند از مونیخ با قطار بایریشر اوبرلاند‌بان (Bayerische Oberlandbahn) تا شلیرزی یا نوهاوز سفر کرده و سپس با اتوبوس‌های محلی (RVO) که به‌طور منظم بین شلیرزی/نوهاوز و اسپیتزینگ‌زه در روزهای پررفت‌وآمد حرکت می‌کنند، خود را به روستا برسانند. این خط اتوبوس در فصل‌های گردشگری تابستان و زمستان خدمات مستقیم به منطقه اسپیتزینگ‌زه ارائه می‌دهد. در داخل روستا، به دلیل کوچک‌بودن بافت آن، تردد عمدتاً پیاده انجام می‌شود. همچنین یک تله‌کابین تاوبن‌شتاین مستقیماً از روستا به ارتفاعات کوهستانی می‌رود که علاوه بر کاربرد تفریحی، بخشی از حمل‌ونقل محلی به سمت پناهگاه‌ها و مسیرهای کوهستانی را تسهیل می‌کند.

اطلاعات فرهنگی و اجتماعی منطقه

اسپیتزینگ‌زه جامعه‌ای کوچک اما با فرهنگ محلی غنی است. جمعیت ثابت روستا تنها حدود ۲۰۰ نفر است، اما در فصل‌های گردشگری تعداد بازدیدکنندگان به مراتب بیش از ساکنان می‌شود. اقتصاد منطقه عمدتاً بر گردشگری چهار فصل استوار بوده و بسیاری از اهالی در حوزه‌هایی مانند هتل‌داری، خدمات پیست اسکی، رستوران‌ها و راهنمایی تورها مشغول به کار هستند. با این حال، مردم بومی سنت‌ها و شیوه زندگی کوهستانی خود را حفظ کرده‌اند و فضایی گرم و مهمان‌نواز را برای گردشگران فراهم می‌کنند.

فرهنگ بومی این منطقه ریشه عمیقی در سنت‌های باواریایی دارد. بیشتر ساکنان پیرو مذهب کاتولیک هستند و جشن‌ها و آیین‌های مذهبی نقشی پررنگ در زندگی اجتماعی دارند. همان‌طور که اشاره شد، کلیسای کوچک سنت برنهارد (ساخته‌شده در ۱۹۳۸) در مرکز روستا واقع است که وقف قدیسی محافظ کوه‌نوردان و اسکی‌بازان شده است. هر سال در نخستین یکشنبه ماه نوامبر، مراسم زیارتی لئون‌هاردی‌فارت (رژه سنت لئون‌هارد) در نواحی اطراف شلیرزی برگزار می‌شود که طی آن ده‌ها اسب و کالسکه تزیین‌شده در یک صف آیینی حرکت کرده و کشیش محلی اسب‌ها و سواران را در مقابل کلیسای سنت لئون‌هارد برکت می‌دهد. همچنین در میانه تابستان جشن‌های مردمی متعددی در منطقه برپا می‌شود. برای مثال در ماه اوت، والدفِست یا جشنواره جنگل در شلیرزی برگزار می‌گردد که با رژه‌ای بزرگ آغاز شده و مردم محلی با لباس‌های سنتی به همراه موسیقی و رقص فولکلور به جشن و پایکوبی می‌پردازند. در فصل پاییز نیز آیینی به نام آلماب‌ترایب (بازگرداندن دام‌ها از مراتع کوهستان به دشت) برگزار می‌شود که طی آن دام‌ها را با گل‌ها و زنگوله‌های رنگارنگ می‌آرایند و به روستا منتقل می‌کنند؛ این مراسم نمایشی از زندگی دامداری سنتی در آلپ است. مردم محلی در چنین جشن‌هایی لباس‌های مخصوص باواریایی (تراختن) شامل کت و شلوار چرمی سنتی برای مردان و پیراهن بلند و ژاکت‌های گنبدار سنتی برای زنان بر تن می‌کنند و بدین شکل میراث فرهنگی خود را زنده نگه می‌دارند.

از لحاظ تاریخی نیز اهالی اسپیتزینگ‌زه پیوند عمیقی با سرزمین خود نشان داده‌اند. در خلال جنگ جهانی دوم، طرح ساخت سد که می‌توانست کل منطقه را زیر آب ببرد با مخالفت شدید جامعه محلی مواجه شد و نهایتاً شکست خورد. این رویداد نشان‌دهنده دلبستگی مردم به زادبومشان و اهمیت حفظ محیط طبیعی منطقه بود. طبیعت و فضای فرهنگی اسپیتزینگ‌زه همچنین الهام‌بخش هنرمندان بوده است؛ از جمله آنتون آلکساندر فون پرفال نویسنده مشهور آلمانی در حوزه داستان‌های شکار که اواخر قرن ۱۹ در شلیرزی سکونت داشت و برخی از آثار خود (از جمله داستانی به نام «در کلبه وورتس‌هوتّه») را با الهام از مناظر این ناحیه نگاشته است. آرامگاه این نویسنده در مسیر گردشی کنار دریاچه اسپیتزینگ‌زه واقع شده و زیارتگاه دوستداران طبیعت و شکار به‌شمار می‌آید.

علاوه بر آیین‌های سنتی دیرینه، رویدادهای فرهنگی جدیدتری نیز به تقویم منطقه اضافه شده‌اند. برای نمونه، در سال‌های اخیر جشن تابستانی محلی‌ای به نام بِرگ‌زه‌فست (جشنواره دریاچه کوهستانی) در کنار دریاچه اسپیتزینگ‌زه برگزار می‌شود که طی آن بازارچه خوراکی‌های محلی، موسیقی فولکلور زنده، نمایش‌هایی مانند تَرَکاندن شلاق و آتش‌بازی شبانه برپا می‌گردد. این جشن که عنوان «مرتفع‌ترین جشنواره دریاچه‌ای در بایرن» را یدک می‌کشد، نمونه‌ای از تلاش جامعه محلی برای حفظ پویایی فرهنگی و جذب گردشگر در چارچوب سنت‌های بومی است. مجموعه این عوامل فرهنگی و اجتماعی – از آیین‌های مذهبی و جشن‌های مردمی گرفته تا تاریخ و ادبیات بومی – در کنار طبیعت زیبا سبب شده‌اند اسپیتزینگ‌زه فراتر از یک مقصد تفریحی صرف بوده و هویت منحصربه‌فرد خود را حفظ کند.